Łokieć golfisty

Łokieć tenisisty

Łokieć tenisisty (łac. epicondylitis medialis humeri) jest to schorzenie, które obejmuje wewnętrzną stronę łokcia, a objawy są wynikiem zapalenia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Patologią objęte są zginacze nadgarstka w szczególności przyczepy mięśni zginacza promieniowego nadgarstka i/lub mięśnia nawrotnego obłego. Stan taki jest spowodowany pracą lub uprawianym sportem, które wymagają często powtarzanych ruchów zginania nadgarstka wbrew oporowi.

W większości przypadków stan zapalny dotyczy dominującej ręki, a początek choroby ma charakter przewlekły. Pod względem wieku najczęściej chorują osoby między 35 a 55 rokiem życia, a ze względu na płeć występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Na zachorowanie narażeni są nie tylko gracze golfa, ale również osoby grające w squasha, badmintona, uprawiające wioślarstwo, łucznictwo lub narciarstwo wodne. Często występuje w dyscyplinach, gdzie podstawą jest rzucanie piłki, dźwiganie ciężaru lub wspinanie się. Jednak łokieć golfisty dotyczy nie tylko sportowców, ale też osoby mało aktywne. Zawodowo narażeni są na przykład szlifierze, stolarze, krawcowe, mechanicy samochodowi, stomatolodzy czy też osoby dużo pracujące na komputerze. Łokieć golfisty może również występować u osób, które są niezwyczajne do wykonywania ciężkich prac domowych, takich jak ścieranie podłóg, przesuwanie mebli, malowanie czy prac w ogródku, na przykład grabienie.

Łokieć golfisty objawy

Najczęstszym objawem jest ból. Może on być zlokalizowany miejscowo po przyśrodkowej stronie łokcia lub promieniować w dół po wewnętrznej części przedramienia, aż do IV i V palca ręki. Punkt największej bolesności występuje 1-2 cm od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Często nasila się podczas oporowanego zginania nadgarstka oraz pronacji przedramienia np. podczas ściskania i rzucania piłki, witania się za pomocą uściśnięcia dłoni, przekręcania gałki w drzwiach, dźwigania zakupów lub pchania wózka. Występowanie bólu jest zależne od zaawansowania choroby. Może występować w niewielkim stopniu na przykład tylko na początku wykonywania ruchu, bądź nasilać się w trakcie trwania czynności w takim stopniu, że ogranicza jej całkowite wykonanie. W bardzo zaawansowanym stanie dolegliwość ta może pojawiać się nawet w spoczynku. W związku z tym pacjent zaczyna unikać wykonywania czynności wywołujących ból, co w konsekwencji może doprowadzić do osłabienia siły mięśni zginających rękę dłoniowo i mięśni pronujących przedramię (obracających do wewnątrz), a co za tym idzie zmniejszać funkcję przedramienia i ręki. Oprócz dolegliwości bólowych może pojawiać się również duża wrażliwość i tkliwość na dotyk w okolicy przednio-dolnej nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej.

Jeśli schorzenie to trwa bardzo długo mogą pojawić się zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu łokciowego.

Warto również zaznaczyć, że u połowy osób cierpiących na łokieć golfisty występuje też neuropatia nerwu łokciowego (jest to uszkodzenie nerwu łokciowego w wyniku ucisku, w tym przypadku przez tkanki objęte stanem zapalnym).

Przyczyny schorzenia

Przyczyną łokcia tenisisty jest przeciążenie, które powstaje na skutek wielokrotnie powtarzanego, niekiedy w sposób niewłaściwy, ruchu zginania dłoniowego nadgarstka i pronacji przedramienia. W następstwie tego powstają mikrourazy w obrębie łokcia. Nawarstwiające się mikrourazy doprowadzają do rozwinięcia się stanu zapalnego w obrębie przyczepów początkowych mięśni zginaczy nadgarstka, które zlokalizowane są na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej. W konsekwencji doprowadza to do wystąpienia dolegliwości bólowych w obrębie przyśrodkowej części łokcia.

Ponad to uraz w okolicy łokcia sprzyja i przyspiesza wystąpienie schorzenia, jakim jest łokieć golfisty, szczególnie u osób, które ze względu na specyfikę zawodu bądź wykonywanego zajęcia są narażone na jego wystąpienie.

Łokieć tenisisty leczenie

W pierwszej kolejności leczenie łokcia golfisty skupia się na walce ze stanem zapalnym i bólem.

Stosuje się dwa rodzaje leczenia: nieoperacyjne i operacyjne.

Leczenie nieoperacyjne:

-farmakoterapia niesterydowa: stosowanie NLPZ (niesterydowych leków przeciwzapalnych), w celu złagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego

- odciążenie: zaleca się, aby pacjent unikał wykonywania czynności, które wywołują bądź nasilają dolegliwości bólowe. Nie jest to jednak jednoznaczne z całkowitą rezygnacją z aktywności. Pacjent jak najbardziej może wykonywać pracę i aktywność fizyczną, ale w taki sposób, aby chronić objętą stanem chorobowym kończynę górną przez zmniejszenie jej obciążania. Ważne jest też wykonywanie czynności w prawidłowy sposób oraz wyeliminowanie patologicznych wzorców ruchu, które doprowadziły do powstania łokcia golfisty.

W celu odciążenia kończyny mogą być wykorzystane również ortezy, które zmniejszają przenoszenie obciążeń na przyczepy mięśni poprzez uniemożliwienie pełnego ich rozciągnięcia. Ważne jest, aby ortezy były noszone nie przez cały dzień, ale na czas kinezyterapii, czynności mocno obciążających kończynę górną w pracy bądź w czasie uprawiania sportu. Podczas odpoczynku lub lekkich czynności dnia codziennego można śmiało zrezygnować z zakładania ortezy.

W celu odciążenia kończyny górnej mniej zalecane jest stosowanie na stałe gipsu lub szyny ze względu na negatywne konsekwencje unieruchomienia takiej jak: sztywność oraz zaniki mięśniowe.

• iniekcje kortykosteroidów: często zmniejszają dolegliwości tylko we wczesnym okresie choroby. Nie zaleca się jednak powtarzania tej metody, gdyż może powodować dalsze osłabianie tkanek już uszkodzonych, a tym samym opóźniać ich proces gojenia.
• czynnik wzrostu: inaczej osocze bogato płytkowe, uzyskuje się z krwi pacjenta, a następnie pod kontrolą usg wstrzykuje się w miejsce uszkodzonego mięśnia. Czynnik wzrostu ma za zadanie przywrócić prawidłową budowę tkanek objętych stanem zapalnym oraz zapobiegać ich degeneracji.
• fizjoterapia

Leczenie operacyjne:

Stosuje się, gdy leczenie nieoperacyjne nie doprowadziło do poprawy lub całkowitego wyleczenia.

Zabieg ten polega na zidentyfikowaniu i usunięciu zmiany zapalnej w mięśniach objętych patologią, przy czym dużą uwagę zwraca się na zminimalizowanie uszkodzeń zdrowych tkanek.

Rokowania

Postępowanie nieoperacyjne może trwać od 2 do 3 miesięcy i przynosi poprawę w około 75-95% przypadków.

Po leczeniu operacyjnym pacjent wraca do aktywności po ok. 4-5 miesiącach. Większość podaje, że dolegliwości zniknęły całkowicie lub częściowo. Jednak nie wszyscy pacjenci powrócili do aktywności sportowej w takim samym stopniu jak uprzednio.

Profilaktyka

Aby zminimalizować możliwość wystąpienia łokcia golfisty należy:

• dbać o prawidłową siłę i elastyczność mięśni zginających nadgarstek i pronujących przedramię,
• stosować częste przerwy w pracy, która w dużej mierze angażuje mięsnie zginacze przedramienia i pronujące przedramię,
• dostosować stanowisko pracy do wymogów ergonomii np. podczas pracy na komputerze należy zapewnić oparcia na przedramiona i nadgarstki,
• zwrócić uwagę na technikę i poprawność wykonywania ruchów podczas aktywności fizycznej.

Łokieć tenisisty rehabilitacja

Celem fizjoterapii jest działanie mające na celu zmniejszenie procesu zapalnego oraz bólu, aktywacja procesów naprawczych oraz zapewnienie warunków do prawidłowego gojenia się tkanek. Ponad to kinezyterapia będzie przeciwdziałała zanikowi mięśniowemu i negatywnym skutkom zmniejszonej funkcjonalności kończyny górnej. Istotne jest również, aby uświadomić pacjenta, na czym polega schorzenie i co mogło do niego doprowadzić.

W zakresie fizykoterapii można zastosować krioterapię miejscową, zwłaszcza na samym początku choroby, kiedy stan jest ostry. Oprócz tego pomocne będą takie zabiegi jak jonoforeza, ultradźwięki, okłady parafinowe lub przy użyciu fango. Zabiegi fizykalne należy wykonywać w miejscu przyczepu zginaczy nadgarstka do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. W celu rozluźnienia tkanek przedramienia można zastosować ciepłe kąpiele wirowe.

W zakresie kinezyterapii na początku stosuje się masaż poprzeczny oraz techniki tkanek miękkich, działające przeciwbólowo. Następnie wprowadza się trening ekscentryczny oraz ćwiczenia stawu łokciowego i nadgarstka wzmacniające siłę mięśni przedramienia. Ważne jest, aby ćwiczenia wykonywane były do granicy bólu. Dodatkowo po zidentyfikowaniu patologicznych wzorców ruchu, które mogły doprowadzić do schorzenia, pacjent pod okiem fizjoterapeuty powinien ćwiczyć prawidłowe wykonywanie ruchów bądź prawidłową ich kompensację. Pomoże to zapobiec pogłębieniu się choroby i jej nawrotowi.

Podsumowanie

Łokieć golfisty jest to choroba spowodowana przeciążeniem mięśni zginających nadgarstek i pronujących przedramię. W wyniku tego rozwija się stan zapalny, który wywołuje charakterystyczny ból po przyśrodkowej stronie łokcia. Objawy mogą narastać powoli lub pojawić się nagle po urazie bądź dużym wysiłku. Najczęściej dotyka osób po 35 roku życia, bez względu na prowadzoną aktywność sportową. Leczenie tego schorzenia może być zachowawcze np. farmakoterapia, unieruchomienie, fizjoterapia bądź operacyjne. Prawidłowo prowadzona terapia może doprowadzić do całkowitego wyzdrowienia.

Autor:
mgr Ilona Piotrak Podkówka
Fizjoterapeuta