Różnorodne objawy z poszczególnych poziomów kręgosłupa – bóle głowy, ręki a także problemy z oddychaniem czy zaburzona perystaltyka…. I wiele wiele innych.

Dolegliwości bólowe kręgosłupa stanowią coraz częstszy problem, z którym zmagają się ludzie w każdym wieku (niestety coraz młodsi). Jednak zaburzenia zlokalizowane w obrębie kręgosłupa potrafią prowokować również inne problemy, których pacjenci często nie łączą bezpośrednio z kręgosłupem. Obecność nerwów, a także bezpośrednie sąsiedztwo narządów wewnętrznych czy miękkich struktur okołostawowych wpływa na różnorodność objawów, będących konsekwencją nieprawidłowości w obrębie kręgosłupa.

W zależności od poziomu zaburzeń objawy obejmują różne obszary ciała, prowokując także dolegliwości o charakterze wegetatywnym. Pacjenci często nie łączą występujących objawów z problemami kręgosłupa. W dużej mierze wynika to z tego, iż objawy są bardzo niespecyficzne, a dodatkowo potrafią występować samodzielnie, tzn. bez występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa.

Budowa kręgosłupa

Kręgosłup stanowi kolumnę składającą się kręgów (33 lub 34) pomiędzy którymi usytuowane są krążki międzykręgowe(dyski). Jest to stabilna, ale jednocześnie ruchoma konstrukcja, która zapewnia podparcie dla całego szkieletu. Poza kręgami i krążkami w najbliższym sąsiedztwie kręgosłupa występuje wiele istotnych struktur, które mają wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

Bardzo ważnymi strukturami, z punktu widzenia występujących zaburzeń kręgosłupa, są nerwy rdzeniowe (nerwy odchodzące od rdzenia kręgowego przez otwory międzykręgowe), które występują na wszystkich poziomach:

• nerwy szyjne C1-C8 (8 par)
• nerwy piersiowe Th1 – Th12 (12 par)
• nerwy lędźwiowe L 1 – L5 (5 par)
• nerwy krzyżowe S1 – S5 (5 par)
• nerwy guziczne Co1 (1 para)

Nerwy rdzeniowe są nerwami mieszanymi, składającymi się z włókien ruchowych, czuciowych oraz autonomicznych (nerwy zaopatrujące narządy wewnętrzne, charakterystyczne jest iż wywoływane reakcje narządów wewnętrznych są niezależne od woli). Włókna ruchowe odchodzą od rdzenia poprzez rogi przednie, natomiast włókna czuciowe wnikają do rdzenia rogami tylnymi.

Nerwy rdzeniowe tworzą większe skupiska w postaci splotów, i tak wyróżnia się:

• splot szyjny

• splot ramienny

• splot lędźwiowy

• splot krzyżowy

• odcinek piersiowy (Th) nie tworzy splotów, oddaje natomiast nerwy międzyżebrowe, które zaopatrują ścianę klatki piersiowej oraz górną część przedniej ściany brzucha

Poza zaopatrywaniem we włókna ruchowe i czuciowe, równie ważna dla analizy występujących zaburzeń, jest obecność włókien układu autonomicznego, które zaopatrują narządy wewnętrzne. W obrębie układu autonomicznego wyróżnia się układ współczulny (pobudzający) i przywspółczulny (hamujący), które unerwiają te same narządy, ale aktywują się w odmiennych sytuacjach. Zaburzenia w obrębie kręgosłupa, drażniąc włókna układu autonomicznego mogą mieć swoje odbicie w nieprawidłowym funkcjonowaniu narządów wewnętrznych.

Niespecyficzne objawy z odcinka szyjnego kręgosłupa

Podłoże niespecyficznych objawów ma najczęściej złożony i wieloczynnikowy charakter obejmujący postępujące zmiany strukturalne obejmujące zarówno stawy kręgosłupa jak i krążki, ale także przeciążenia statyczne struktur okołostawowych, przebyte urazy oraz anomalie strukturalne (wrodzone lub nabyte).

Objawy z górnego odcinka szyjnego (C1-C3):

• dolegliwości bólowe – obejmują szyję z tendencją do promieniowania do kończyn górnych, barków, potylicy, skroni oraz oczodołów. Nasilenie dolegliwości jest ściśle powiązane z ruchem. Dodatkowo pojawiać się może tkliwość i sztywność mięśni lokalizujących się w odcinku szyjnym kręgosłupa oraz ograniczenie ruchomości.
• drętwienie, mrowienie i osłabienie siły mięśni kończyn górnych – objawy mogą mieć charakter rozlany, choć w przypadku drażnienia korzenia nerwowego przybierają ściśle określony przebieg(radikulopatia)
• zawroty głowy – polegają na zaburzeniach równowagi, często pojawiających się w różnych położeniach ciała. Ruchy głową mogą zdecydowanie nasilać zawroty, ale pacjenci często potrafią także znaleźć takie ustawienie głowy, które zmniejsza lub całkowicie redukuje objawy.
• zasłabnięcia, utraty przytomności – mogą przebiegać z różnym nasileniem i najczęściej dochodzi do nich podczas zmiany pozycji, co bywa mylone z reakcją ortostatyczną
• bóle głowy, migreny
• zaburzenia oddychania
• zaburzenia widzenia – przybierają postać pojawiających się mroczek o różnych kształtach lub gorszej ostrości wzroku (chwilowa lub okresowa), dość często pojawia się również widzenie podwójne.
• zaburzenia słyszenia – objawiają się najczęściej szumami czy dudnieniami w uszach, o różnym nasileniu.
• zaburzenia pamięci i koncentracji
• złe samopoczucie

Przedstawione powyżej objawy występują najczęściej pojedynczo, choć zdarzają się ich konfiguracje, co wynika ze złożoności procesu chorobowego. Wiele objawów powstaje na skutek ucisku tętnic kręgowych, drażnienia włókien współczulnych czy zaawansowanych zmian strukturalnych (osteofity).

Niespecyficzne objawy z dolnego odcinka szyjnego oraz przejścia szyjno-piersiowego (C5-Th1)

Objawy z tego rejonu określane są zespołami szyjnymi dolnymi i zwykle występują samodzielnie, choć zdarza się, że współuczestniczą w zespołach: szyjno-barkowym, łokcia tenisisty i golfisty czy kanału nadgarstka.

• cierpnięcia i mrowienia w obrębie kończyn górnych oraz palców rąk - nasilanie bądź łagodzenie objawów powiązane najczęściej jest z ruchem rotacyjnym głowy, a topografia bólu związana jest z zaopatrzeniem odkorzeniowym
• obrzęki dłoni –największe nasilenie obserwowane jest rano, później kiedy ręka zostanie rozruszana w trakcie dnia, objawy są mniej nasilone
• uczucie zimnych dłoni, blednięcie palców
• nadmierna potliwość rąk
• osłabienie chwytu
• ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego
• trzeszczenia w karku – trzaski pojawiają się najczęściej w trakcie ruchów (przede wszystkim rotacje i skłony boczne) i charakteryzują się różnym nasileniem, od wyraźnych i słyszalnych trzasków do niesłyszalnego uczucia „przesypywania piasku”
• dolegliwości ze strony stawu barkowo-obojczykowego – objawiają się bólami wewnątrz stawu ramiennego, bólami w odcinku szyjnym lokalizującymi się głównie na bocznej powierzchni, a także bóle przeduszne, zauszne oraz bóle samego ucha
• dolegliwości bólowe u podstawy czaszki
• dolegliwości bólowe w rejonie łopatki – ból może być jednostronny lub obustronny
• bóle przeszywające klatkę piersiową – dolegliwości bólowe lokalizują się często w obrębie żeber i utrudniają bólowo oddychanie

Niespecyficzne objawy z odcinka piersiowego kręgosłupa

Zaburzenia w obrębie kręgosłupa piersiowego występują zdecydowanie rzadziej niż w kręgosłupie szyjnym czy lędźwiowym, ale ze względu na bliskie sąsiedztwo układu współczulnego, objawy potrafią imitować patologie narządów wewnętrznych (serce, płuca, jelita, żołądek, wątroba, nerki, przydatki czy cewka moczowa).

Najczęstszym objawem zaburzeń jest ból lokalizujący się w rejonie międzyłopatkowym (odczuwany w linii pośrodkowej), ale także ból na przedniej stronie klatki piersiowej. Zarówno ból przedniej jak i tylnej ściany nasila się podczas każdego ruchu klatki piersiowej, co jest niezwykle uciążliwe ze względu na konieczność ciągłego oddychania.

Inne objawy zaburzeń kręgosłupa piersiowego:

• ból w obrębie mostka – objawy często lokalizują się jednostronnie, co w przypadku bólu lewostronnego często bywa mylone ze stanem przedzawałowym
• duszności
• trudności z wykonaniem pełnego, głębokiego wdechu
• mdłości, odruchy wymiotne
• niemiarowość serca objawiająca się tachykardią bądź bradykardią

Niespecyficzne objawy z przejścia piersiowo-lędźwiowego (Th8-L2)

Zaburzenia  w obrębie przejścia piersiowo-lędźwiowego w dużej mierze wynikają z zespołu hiperlordozy lędźwiowej, a także niewydolności brzusznego mechanizmu stabilizacyjnego. Objawy lokalizują się przede wszystkim w obrębie dolnego odcinka piersiowego, odcinka lędźwiowego, a także pośladków, pachwin, stawu biodrowego, jamy brzucha oraz narządów płciowych.

Objawy zaburzeń w obrębie przejścia piersiowo-lędźwiowego:

• dolegliwości bólowe z jednoczesnym ograniczeniem ruchomości w obrębie odcinka Th-L – ból może przyjmować formę bólu opasującego
• dolegliwości bólowe w jamie brzucha – objawy przypominają choroby organiczne narządów wewnętrznych: nerek, wątroby, żołądka, jelita cienkiego i grubego
• zaburzenia perystaltyki jelit
• uczucia wzdęcia, uczucie rozpierania w brzuchu
• bóle przypominające kolki nerkowe
• bóle spastyczne podbrzusza
• zaparcia, rozwolnienia

Reklama

Niespecyficzne objawy z przejścia lędźwiowo-krzyżowego (L3-S5)

Objawy zaburzeń w obrębie przejścia lędźwiowo-krzyżowego:

• dolegliwości bólowe obejmujące odcinek lędźwiowy, kość krzyżową, pośladek oraz kończynę dolną – ból w obrębie kręgosłupa lokalizuje się najczęściej pośrodkowo lub po jednej stronie, rzadko rozchodzi się na obie strony
• uczucie cierpnięcia, mrowienia, zimna w obrębie kończyny dolnej
• zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego
• osłabienie siły mięśniowej w obrębie mięśni uruchamiających staw biodrowy, kolanowy oraz skokowy – może pojawiać się opadanie stopy
• rwa udowa – ból obejmuje przednią powierzchnię kończyny dolnej, głównie udo, choć może także schodzić na przyśrodkową powierzchnię podudzia. Dodatkowo obserwuje się osłabienie siły mięśniowej mięśnia czworogłowego uda
• rwa kulszowa – ból obejmuje pośladek oraz tylną powierzchnię kończyny dolnej, często aż do stopy
• zaburzenia czynności struktur dna miednicy – prowokują objawy przypominające choroby ginekologiczne, urologiczne, przewodu pokarmowego:
• dolegliwości krocza i zewnętrznych narządów płciowych (warg sromowych, łechtaczki, członka, moszny)
• zaburzenia seksualne (zaburzenia wzwodu)
• przeczulica skóry krocza
• potrzeba częstego oddawania moczu oraz ból i pieczenie podczas oddawania moczu
• bolesne miesiączki
• bóle podbrzusza często odczuwane jako bóle przydatków
• samoistny ból kości ogonowej