Masaż bańką chińską

Bańki stawiane były przez nasze babcie i mamy, choć ich początki sięgają już Starożytności. Kiedyś stosowane głównie przy przeziębieniach i infekcjach, dziś równie często znajdują zastosowanie w rehabilitacji. Obecnie bańki przeżywają renesans, a ich stosowanie zyskuje coraz więcej zwolenników. Powrót do starych, ludowych metod leczniczych związany jest z coraz większą świadomością ludzi dotyczącą szkodliwości przewlekłej farmakoterapii, a także a może przede wszystkim wynika z dużej skuteczności niekonwencjonalnych form leczenia.

Na czym polega fenomen baniek? Odpowiedź jest prosta, na ich skuteczności. Bańki zarówno szklane jak i gumowe, wytwarzają podciśnienie, w konsekwencji czego dochodzi do silnego przekrwienia, co bardzo korzystnie wpływa na odżywienie tkanek. Silna reakcja ze strony układu odpornościowego wykorzystywana jest zarówno w schorzeniach układu oddechowego, ale także coraz częściej w zaburzeniach ze strony układu ruchu.

Historia baniek

Pierwsze wzmianki na temat stosowania baniek pochodzą ze starożytnego Egiptu. Natomiast w Chinach metoda ta praktykowana jest od 3000 lat. Bańki wykorzystywane były początkowo w leczeniu astmy, problemów żołądkowych, nadciśnieniu czy stanach zapalnych i infekcjach.

Bańki na przestrzeni lat ewoluowały od wydrążonych rogów (Mezopotamia) poprzez bańki bambusowe, szklane, aż do baniek gumowych. Niezależnie od tworzywa, z którego były wykonane, ich działanie zawsze było ukierunkowane na przekrwienie i pobudzenie układu odpornościowego.

Szklane bańki ogniowe

Szklane bańki z pompką do regulacji podciśnienia

Bańki gumowe

Mechanizm działania baniek

Niezależnie czy mówimy o stawianiu baniek czy o terapii wykorzystującej bańki, mechanizm ich działania jest taki sam.

Przykładając bańki do ciała opróżnia się je z powietrza (ręcznie w przypadku gumowych baniek, wykorzystując ogień lub specjalne pompki w przypadku szklanych baniek), co umożliwia zassanie fałdu skórnego do wnętrzna. W wyniku zassania skóry dochodzi do pęknięcia podskórnych naczyń krwionośnych i wydostania się krwi poza krwioobieg (powstaje widoczny krwiak). Wydostająca się z krwioobiegu krew jest dla organizmu „obcym” białkiem i staje się bardzo silnym bodźcem stymulującym dla układu odpornościowego. W wyniku pobudzenia, układ odpornościowy zaczyna produkować duże ilości ciał odpornościowych, które kierowane są do miejsca uszkodzenia naczyń. Jednak już pierwszy kontakt, sprawia iż organizm rozpoznaje swoją krew i przekierowuje działania na toczącą się w organizmie infekcję.

Kolejnym mechanizmem, który zachodzi podczas stawiania baniek jest działanie mechaniczne, które powoduje podrażnienie zakończeń nerwowych, dzięki czemu dochodzi do zwiększenia ukrwienia i poprawy nieprawidłowej wcześniej czynności narządu wewnętrznego. Według tradycyjnej chińskiej medycyny, ból jest wynikiem stagnacji krwi i zakłóconym przepływem energii. Bańki pozwalają na przywrócenie prawidłowego obiegu zarówno krwi jak i energii w organizmie, co jest kluczem do powrotu do zdrowia i odzyskania równowagi.

Terapia z wykorzystaniem chińskich baniek

Terapia bańkami prowadzona może być w sposób tradycyjny, kiedy to bańki stawiane są w punktach akupunkturowych lub miejscach szczególnej bolesności (punkty Ashi) lub w postaci masażu próżniowego.

Stawianie baniek powinno być poprzedzone badaniem i szczegółowym wywiadem w celu trafnej diagnozy oraz prawidłowego umiejscowienia baniek na ciele. Czas trwania zabiegu dostosowywany jest indywidualnie, ale szczególnej ostrożności wymagają osoby starsze oraz dzieci. Przyjmuje się następujące normy czasowe:

• osoby dorosłe – 15-20 minut
• dzieci 7-14 lat, osoby starsze oraz osoby szczupłe lub osłabione – do 10 minut
• dzieci poniżej 7 roku życia – do 5 minut

W trakcie trwania zabiegu pacjent powinien odczuwać w miejscu stawiania bańki ciepło oraz uczucie rozciągania. Nie powinny natomiast występować odczucia bólowe, ból jest wskazaniem do przerwania zabiegu.

Coraz większą popularnością cieszy się również masaż próżniowy wykonywany bańkami. Wskazania i przeciwwskazania do masażu są takie same jak w przypadku stawiania baniek.

Metodyka masażu z wykorzystaniem baniek:

• przed przystąpieniem do zabiegu należy przygotować skórę poprzez nałożenie oliwki
• kolejnym krokiem jest podgrzanie baniek (wystarczy je zanurzyć w ciepłej wodzie, w temperaturze około 40 stopni)
• rozpoczynając zabieg bańkę należy opróżnić z powietrza, poprzez wepchnięcie palcami szczytu bańki do wewnątrz, następnie przyłożyć bańkę do ciała i pozwolić jej zassać fałd skórny
• masaż wykonywany jest zawsze w kierunku proksymalnym (bliższym) od części dystalnych (dalszych)
• ruchy wykonywane bańką powinny być powolne, mogą być okrężne lub wykonywane wzdłuż/w poprzek włókien mięśniowych
• masaż bańką trwa około 20-30 minut
• masaż powtarzany może być co 2-3 dni (seria obejmuje najczęściej 10-12 zabiegów).

W terapii wykorzystać można pewną modyfikację pracy z bańką, a mianowicie stawianie baniek połączone z czynnym ruchem pacjenta. Metoda ta ukierunkowana jest na przywrócenie prawidłowych ślizgów tkanek miękkich, dzięki zaangażowaniu mięśni. Po umieszczeniu bańki w określonym miejscu prosimy pacjenta o wykonywanie określonych ruchów, które dzięki pobudzeniu odpowiednich grup mięśniowych wzmocnią efekt przekrwienny, a co za tym idzie przyśpieszą regenerację tkanek oraz przywrócą ich prawidłową elastyczność i ruchomość. Odzyskiwanie ślizgów możliwe jest dzięki redukowaniu istniejących sklejeń pomiędzy warstwami powierzchownymi i głębokimi.

Przykłady terapii bańką z ruchem:

• umieszczenie bańki na przebiegu mięśnia piersiowego większego -> wykonywanie ruchu odwodzenia i przywodzenia ramienia w płaszczyźnie horyzontalnej
• umieszczenie baniek po obu stronach kręgosłupa na mięśniu prostowniku grzbietu -> wykonywanie skłonu w przód i powrót do pozycji wyprostowanej

Wskazania

Bańki mają bardzo szerokie spectrum zastosowań. Wśród powszechnych problemów leczonych bańkami wymienia się:

• nawracające anginy
• astma oskrzelowa
• przewlekły kaszel
• przewlekłe choroby dróg oddechowych
• przeziębienia przebiegające z zapaleniem gardła, tchawicy oraz katarem
• ostre i podostre nerwobóle
• ostre i podostre mięśniobóle
• ostre i przewlekłe dolegliwości bólowe kręgosłupa
• stany zapalne korzeni nerwowych
• bóle głowy i migreny

Przeciwwskazania

• zmiany troficzne skóry
• stany zapalne żył
• żylaki
• nowotwory
• popękane naczynia krwionośne lub inne zaburzenia ze strony układu krążenia
• wady serca
• miesiączka
• ciąża
• wiek powyżej 80 lat

Reklama

Efekty terapii z wykorzystaniem chińskich baniek

Pierwszym i bardzo widocznym efektem zabiegów wykorzystujących bańki są widoczne na ciele zmiany przekrwienne (krwiaki). Mniej widocznym ale bardzo istotnym efektem zabiegu jest pobudzenie zarówno krążenia krwi jak i limfy. Ma to swoje pozytywne konsekwencje w postaci lepszego odżywienia tkanek, sprawniejszego usuwania metabolitów z organizmu, a także redukowania zastojów limfatycznych.

W stanach urazowych, przeciążeniowych czy zwyrodnieniowych duże znaczenie ma efekt przeciwbólowy, obniżający wzmożone napięcie tkanek, a także redukujący stany zapalne.

W przypadku schorzeń górnych dróg oddechowych, podkreśla się dużą rolę w baniek w podnoszeniu odporności organizmu na infekcje.

Opracowała: mgr Katarzyna Kumor, fizjoterapeuta