Test na objaw wyprzedzania określany bywa również Standing Flexion Test. Jest to badanie służące ocenie funkcji stawu krzyżowo-biodrowego.
Reklama
Jak wykonać test na objaw wyprzedzania?
Pacjent do testowania ustawiony jest w pozycji stojącej, tyłem do terapeuty. Pacjent stoi ze swobodnie wyprostowanymi kończynami dolnymi, ze stopami ustawionymi w linii prostej (równolegle do siebie).
Terapeuta wyszukuje kolce biodrowe tylne górne i układa na nich kciuki. Następnie poleca pacjentowi wykonać skłon w przód przy wyprostowanych w stawach kolanowych kończynach dolnych. W trakcie wykonywania skłonu terapeuta ocenia położenie kolców biodrowych tylnych górnych (zarówno na początku jak i na końcu testu) oraz ich ruchomość w trakcie wykonywania skłonu.
Interpretacja wyniku testu na objaw wyprzedzania
Skłon w przód jest ruchem, który wymusza przemieszczenie się kości krzyżowej w stawach krzyżowo-biodrowych, wzdłuż osi poziomej w stosunku do kości biodrowych, a dokładniej względem talerza biodrowego. Ruch ten wymusza obniżenie kości krzyżowej, co ma swoje odzwierciedlenie w położeniu kolców biodrowych tylnych górnych- w końcowym etapie skłonu w przód, kolce biodrowe tylne górne w fizjologicznych warunkach znajdują się mniej więcej w tym samym położeniu co na początku testu w pozycji stojącej.
Objaw wyprzedzania może być dodatni jednostronnie/ obustronnie lub ujemny. W przypadku prawidłowego funkcjonowania stawów krzyżowo-biodrowych kolce biodrowe tylne górne poruszają się symetrycznie, a także obserwuje się obniżenie kolców biodrowych tylnych górnych na końcu ruchu skłonu w przód.
Natomiast w sytuacji kiedy w trakcie skłonu obserwuje się, iż jeden kolec biodrowy tylny górny wraz z kością krzyżową przemieszcza się ku górze (wyprzedza) mówimy wówczas o dodatnim teście wyprzedzania. Objaw ten wskazuje, iż staw krzyżowo-biodrowy po stronie której kolec biodrowy tylny górny wyprzedza, jest zablokowany.
Czasami możemy mieć do czynienia z sytuacją kiedy objaw wyprzedzania występuje obustronnie.
Objaw wyprzedzania wskazuje na zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego, co może wynikać z patologii samego stawu, zaburzeń w obrębie więzadeł stawu krzyżowo-biodrowego bądź zaburzeń mięśniowych. Do czynników mogących wpływać na zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego zalicza się:
- czynniki mechaniczne takie jak: uraz związany z upadkiem, wypadki komunikacyjne, dźwiganie w sposób nieprawidłowy bądź w nieprawidłowej pozycji ( nieprawidłowa pozycja ciała może prowadzić do dezaktywacji mięśni stabilizujących staw krzyżowo-biodrowy)
- zwyrodnienie stawu krzyżowo-biodrowego
- dysfunkcje więzadeł stawu krzyżowo-biodrowego ( więzadło biodrowo-lędźwiowe, więzadło krzyżowo-guzowe)
- przykurcze mięśniowe- mięsień prostownik grzbietu, mięsień czworoboczny lędźwi, mięśnie grupy kulszowo-goleniowej
Reklama
Uwagi do wykonania testu
Wykonując test na objaw wyprzedzania należy ocenić ustawienie miednicy pacjenta i ewentualnie wykluczyć istniejące zaburzenia. Można to osiągnąć, poprzez modyfikację pozycji i wykonanie testu w pozycji siadu okracznego na kozetce. Pozycja siedząca poza zniwelowaniem asymetrii kończyn dolnych, dodatkowo "wyłącza" wpływ ewentualnego podwyższonego napięcia mięśni grupy kulszowo-goleniowej na ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego. Natomiast w przypadku występującej asymetrii długości kończyn dolnych, skuteczne okazuje się podłożenie pod stopę krótszej kończyny podkładki niwelującej różnicę.
W przypadku wątpliwości co do występowania objawu wyprzedzania bądź podejrzenia, iż może jest on wynikiem przykurczu mięśnia prostownika grzbietu warto utrzymać pozycję skłonu przez dłuższą chwilę, by dać szansę rozluźnienia się mięśniowi i wykluczyć jego wpływ na funkcjonowanie stawu.
Dodatkowe testy potwierdzające lub wykluczające diagnozę
Dolegliwości bólowe ze strony stawów krzyżowo-biodrowych, ze względu na ich lokalizację oraz prowokowane objawy, dość często bywają mylone z zaburzeniami kręgosłupa lędźwiowego. W związku z powyższym warto poddawać je diagnostyce, w przypadku dolegliwości bólowych rejonu lędźwiowo-krzyżowego, by móc prawidłowo różnicować jednostki chorobowe, a co za tym idzie prowadzić celowane i skuteczne leczenie.
Autor: mgr Katarzyna Kumor, fizjoterapeuta