Test ukierunkowany na sprawdzenie wydolności mięśni pośladkowych, tj. mięśnia pośladkowego średniego oraz mięśnia pośladkowego małego. Objaw Trendelenburga oceniany może być w pozycji statycznej (pozycja stania jednonóż) lub w trakcie chodu.
Reklama
Jak wykonać test na objaw Trendelenburga?
Pacjent do badania znajduje się w pozycji stojącej, tyłem do terapeuty. Pacjent ma za zadanie zgiąć jedną kończynę dolną do 90 stopni w stawie biodrowym i kolanowym.
Test wykonywany jest obustronnie.
Interpretacja wyniku testu na objaw Trendelenburga
Przyjęcie pozycji stania na jednej nodze wymusza pracę (skurcz) mięśni miedniczno-krętarzowych po stronie kończyny dolnej stojącej (podporowej).
W fizjologicznych warunkach, skurcz mięśnia pośladkowego średniego i małego, spowoduje lekkie uniesienie miednicy po stronie przeciwnej. W badaniu terapeuta powinien zauważyć, iż miednica po stronie kończyny dolnej zgiętej jest lekko uniesiona lub znajduje się w pozycji horyzontalnej. Wówczas kolce biodrowe przednie i tylne pozostają na jednym poziomie lub nawet unoszą się po stronie niepodpartej kończyny dolnej.
W przypadku niewydolności mięśni pośladkowych, nie są one w stanie utrzymać miednicy po stronie kończyny dolnej stojącej i obserwuje się wówczas pochylenie miednicy w kierunku kończyny dolnej nieobciążonej (zgiętej). Mówimy wówczas o dodatnim objawie Trendelenburga.
Niewydolność mięśni pośladkowych prowadząca do powstawania objawu Trendelenburga najczęściej jest wynikiem:
- szpotawości biodra
- przebytej jałowej martwicy głowy kości udowej (choroba Perthesa)
- stawu rzekomego jako konsekwencji złamania szyjki kości udowej
- przebytego urazu stawu biodrowego (np. zwichnięcie stawu biodrowego)
- powikłań po zabiegach chirurgicznych w obrębie stawu biodrowego (np. porażenie mięśni pośladkowych)
Wydolność mięśni pośladkowych (średniego i małego) wpływa na harmonijny chód. Dlatego też w przypadku zaburzeń lub niewydolności mięśni pośladkowych (średniego i małego) obserwuje się charakterystyczne zaburzenia.
Przy jednostronnej niewydolności mięśni pośladkowych zaobserwować można typowe utykanie z jednoczesnym uwypukleniem biodra do boku. Wówczas faza podporu w chodzie jest ewidentnie skrócona.
Natomiast obustronna dysfunkcja lub niewydolność mięśni pośladkowych prowadzi do zaburzeń chodu, pod postacią chodu kaczkowatego.
Reklama
Chód kaczkowaty to rodzaj chodu patologicznego, będącego wynikiem niewydolności mięśni obręczy biodrowej, co w konsekwencji prowadzi do kołysania się na boki podczas chodu. Brak stabilizacji miednicy w trakcie fazy podporu, objawia się jej opadaniem, co w przypadku chodu objawia się naprzemiennym pochylaniem miednicy w jedną stronę, a barków w przeciwną (dodatni objaw Duchenne'a). Patologia uwidacznia się tylko w jednostronnym podparciu, natomiast w trakcie podwójnego podporu tułów wraca do prawidłowego ustawienia.
Objaw Trendelenburga a objaw Duchenne'a
W przypadku dodatniego objawu Trendelenburga, bardzo często dochodzi do kompensacyjnego ustawienia tułowia, jako reakcji na przemieszczony punkt ciężkości ciała. Obserwuje się wówczas pochylenie górnej części tułowia w kierunku kończyny dolnej podporowej. Reakcję tą określa się mianem dodatniego objawu Duchenne'a.
Autor: mgr Katarzyna Kumor, fizjoterapeuta