Rezonans magnetyczny (ang. mgnetic resonance imaging), obok tomografii komputerowej i badania rtg. jest nieinwazyjną techniką obrazowania, szeroko stosowaną w medycynie. Badanie rezonansem szczególnie przydatne jest w wykrywaniu zmian chorobowych w tkankach, które zasłonięte są kośćmi, a więc serca mózgu i mięśni. Badanie rezonansem po raz pierwszy wykonane zostało w Londynie, w roku 1971 w celu diagnozy nowotworu mózgu.
Zasadą działania rezonansu magnetycznego
Wykorzystywane są magnetyczne właściwości wodoru, którego w organizmie człowieka jest najwięcej. Po umieszczeniu pacjenta w silnym polu magnetycznym, w jego kierunku wysyłane są fale radiowe powodujące wzbudzenie protonów, czyli jąder atomów wodoru. Będące już pod wpływem działania pola magnetyczneg protony pochłaniają energię fal radiowych, zmieniając stopień na magnesowania. Po ustaniu działania fal radiowych protony powracają do stanu pierwotnego, same stając się źródłem sygnału radiowego. Sygnały te, różniące się natężeniem w zależności od stanu i rodzaju tkanki, są przetwarzane przez program komputerowy w obraz.
Rodzaje rezonansu magnetycznego
Badanie rezonansem może być przeprowadzane w kilku różnych sekwencjach. Z tych względów uzyskane wyniki mogą być nieco odmienne. Ze względu na ustawienie parametrów podstawowych metody dzielimy na:
- obrazy T1 - zależne
najlepiej nadające się do badania struktur anatomicznych mózgu - obrazy T2 - zależne
obrazuje w różnych odcieniach płyn mózgowo rdzeniowy, guzy, ropnie, naczyniaki wątroby, śledzionę i trzustkę - FLAIR
obszary z małą ilością wody ukazywane są w kolorach ciemniejszych - obrazowanie dyfuzyjne
mierzy dyfuzję cząsteczek wody w tkance
Nagroda Nobla
Za „odkrycia dotyczące obrazowania metodą rezonansu magnetycznego” Paul Lauterbur z Uniwersytetu Illinois w Urbanie i Champaign i Peter Mansfield z Uniwersytetu w Nottingham roku 2003, otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.
Jak wygląda badanie rezonansem magnetycznym
Przed badaniem należy pozostawić wszystkie przedmioty metalowe i urządzenia elektroniczne. Niewskazany jest także silny makijaż, gdyż substancje zawarte w kosmetykach może zaburzyć wynik badania. Pacjent układany jest na specjalnym, ruchomym stole, który następnie wsuwany jest do tunelu skanera. Będąc we wnętrzu skanera, pacjent ma kontakt z personelem. Badanie wykonywane jest w kilku sekwencjach trwających od 3 do 10 minut. W tym czasie pacjent słyszy różne dźwięki związane z działaniem urządzenia. Jeżeli wykonywanych jest kilka obrazów, stół z pacjentem przesuwa się automatycznie. W trakcie badania pacjent powinien pozostać w bezruchu.
Wskazania
Rezonans magnetyczny jest pomocny w diagnozowaniu: tętniaków naczyń krwionośnych mózgu, schorzeń oka, ucha wewnętrznego, jamy brzusznej, narządów ruchu i kręgosłupa. Umożliwia przeanalizowanie całego ciała pod kątem stanów zapalnych, zmian nowotworowych lub urazów mechanicznych. Badanie zwykle zleca lekarz, gdy inne badania obrazowe, lub analizy labolatoryjne nie są wystarczające do postawienia diagnozy.
- choroba Alzheimera i inne choroby otępienne
dzięki możliwości oceny zmian struktur anatomicznych możliwe jest wykrywanie chorób otępiennych we wczesnych stadiach - zaburzenia neurologiczne
zastosowanie kontrastu pozwala precyzyjnie określić stan lub zmiany patologiczne np. w szpiku kostnym - stwardnienie rozsiane
możliwość precyzyjnego obrazowania uwidacznia nerwy pozbawione mieliny - nowotwory mózgu
badanie rezonansem jest nieocenione w badaniach różnego rodzaju guzów mózgu - nowotwory narządów wewnętrznych
rezonans pozwala na uzyskanie obrazu narządów szczególnie podatnych na działanie nowotworów: wątroby, trzustki, jelit - choroby serca
diagnostyka przeprowadzana jest po zawałach serca, lub wykryciu przez lekarza szmerów, lub zaburzeń rytmu - choroby płuc
badanie rezonansem szczególnie polecane jest w przypadku zmian rakowych płuc, które naciekają na ściany klatki piersiowej - choroby układu płciowego i moczowego
metoda niezwykle czuła w wykrywaniu zmian w obrębie macicy i nieprawidłowości układu moczowego
Przeciwwskazania
Badanie rezonansem przeprowadzane jest w warunkach silnie działającego pola magnetycznego, dlatego lekarz przeprowadzający badanie musi być poinformowany o ewentualnych metalowych przedmiotach znajdujących się w organizmie pacjenta.
- rozrusznik serca
- implanty słuchowe
- metalowe implanty ortopedyczne
- neurostymulatory przeciwbólowe lub mózgu
- metalowe klipsy założone na tętniaka mózgu
- niektóre sztuczne zastawki serca
- odłamki metalu w ciele
Do względnych przeciwwskazań należy ciąża pacjentki i ewentualne problemy z klaustrofobią.