Fango to substancja peloidowa (naturalna substancja drobnoziarnista, powstała na skutek procesów geologicznych oraz biologicznych) należąca do zabiegów balneologicznych. Balneologia to jeden z najstarszych kierunków medycyny uzdrowiskowej zajmujący się badaniem właściwości leczniczych borowin, torfów oraz wód podziemnych kierując się możliwością wykorzystania tych naturalnych surowców w celach profilaktycznych, fizjoterapeutycznych oraz leczniczych i częściowo diagnostycznych.
Fango jest szlamem mineralnym pochodzenia wulkanicznego, który poddany jest długotrwałemu działaniu wód termalnych, dzięki czemu glinka ta nabywa wyjątkowe walory wspomagające leczenie. Woda termalna wchodzi w reakcję chemiczną ze składnikami fango. Wówczas ma miejsce rozrost glonów i drobnoustrojów co wzbogaca właściwości terapeutyczne.
W zależności od pochodzenia substancji i rejonu skąd się wywodzi oraz jakimi składnikami mineralnymi się wyróżnia istnieje fango z Eifel, Abano, Montegrotto oraz fango saksońskie.
Państwem z którego się wywodzi są Włochy. Wzgórza Euganejskie obfitują w gorące wody termalne o wysokim stopniu zmineralizowania wypływające z Alp, które wpływają na dojrzewanie mikroorganizmów w peloidzie. Terapia wykorzystująca fango praktykowana jest także bardzo często we Francji i Niemczech.
Właściwości fango
Fango posiada właściwości termo-fizyczne. To one wpływają na tak szerokie zastosowanie peloidu do celów terapeutycznych. Korzystnie wpływa posiadanie przez substancję dużej pojemności cieplnej oraz niewielkiego przewodnictwa cieplnego. Właściwość fizyczna odpowiedzialna za zmniejszenie objętości substancji podczas obniżania temperatury powoduje ucisk na skórę i naczynia krwionośne zmniejszając odczyn termiczny. Jego zadaniem jest działanie rozgrzewające na tkanki ustroju. Ciepło stosowane na ciało pozwala na pobudzenie przepływu krwi, wzmożenie przemiany materii oraz obniżenie napięcia mięśniowego. Umożliwia pacjentowi odprężenie się, łagodząc dolegliwości bólowe i powodując spazmolizę (spadek napięcia mięśni gładkich). Dzięki usprawnieniu układu odpornościowego odgrywa istotną rolę w regeneracji i wpływa na powrót chorego do zdrowia. Ciepło działa w sposób odruchowy nie tylko na skórę, ale również narządy wewnętrzne w tym samym segmencie. Dodatkowo dzięki wysyceniu wieloma minerałami podnosi skuteczności leczniczą i wpływa na stan skóry, wygładzając ją, poprawiając jej odżywienie. Wspomaga leczenie łuszczycy oraz neurodemii (w przypadku skóry wrażliwej i podrażnionej). W skład profilu mineralnego wchodzą głównie krzemiany glinu, potasu, wapnia oraz sodu.
Na czym polega zabieg fango
Stosowany w praktyce fizjoterapeutycznej zabieg z fango to zabieg wykorzystujący do okładó mieszanina parafiny z dodatkiem pyłu wulkanicznego. W zależności od okolicy objętej zabiegiem stosuje się okłady od 1-4 kg. Mieszanina błotna topnieje w temperaturze 60-70° C, natomiast temperaturą w której peloid tężeje jest 50° C. Docelowo do aplikacji używa się parafango rozgrzane w szafie termicznej do 60-70 ° C, a następnie wylane na folię z utworzeniem warstwy 2-3 cm. Przed ułożeniem masy na ciało pacjenta substancja jest wystudzana, aż do momentu, gdy będzie matowa i osiągnie temperaturę 50° C. Tak przygotowana masa sprawdzana jest opuszkami palców, czy jest odpowiednio wystudzona i w postaci okładu aplikowana jest pacjentowi na wybrany obszar ciała. Pacjent przykrywany jest kocem, w celu zabezpieczenia go przed zimnem. Czas trwania zabiegu wynosi około 30 minut. Największą skuteczność posiada zabieg wykonywany w serii 10 okładów często połączony z masażem. Ze względu na właściwości masy, może być ona używana wielokrotnie od 30-40 razy, ale z zastrzeżeniem do wykonywania sterylizacji w około 130 ° C. Fango znalazło zastosowanie również w przypadku kąpieli leczniczych.
Przygotowanie do zabiegu
Pacjent przybiera wygodną dla siebie pozycję umożliwiającą mu rozluźnienie segmentu poddawanego zabiegowi. Okolicę na którą będzie nakładane fango należy odsłonić. Podczas aplikacji należy zadbać o zabezpieczenie ubrania pacjenta, ponieważ masa zostawia trudne do usunięcia plamy.
Wskazania do fango
Wskazaniem do stosowania zabiegu są blizny, przykurcze oraz zrosty. Okład z fango wpływa leczniczo na przewlekłe stany zapalne tkanek miękkich oraz podostre i przewlekłe choroby narządów wewnętrznych. Wśród chorób wewnętrznych zaliczamy zaburzenia czynności wątroby, pęcherza żółciowego, stan zapalny nerek. Korzystne działanie odnosi się do dolegliwości menstruacyjnych, infekcji dróg oddechowych oraz zaparć. Wskazaniem do podjęcia terapii są schorzenia ortopedyczne i pourazowe. Pozytywne skutki przynosi w stosunku do przewlekłych chorób reumatycznych, czynnościowych chorób tętnic, a także zaburzeń psychosomatycznych i psychicznych. Zabieg zyskał rekomendację także, jako sposób na redukcję cellulitu oraz dostarczenie mikroelementów w wielu ośrodkach urody.
Przeciwskazania
Zabieg z użyciem peloidu jest przeciwwskazany u pacjentów z ostrym stanem zapalnym z towarzyszącą gorączką oraz w przypadku, gdy osoba poddawana okładowi posiada zaburzenia czucia powierzchniowego. Ponadto nie może być aplikowany u kobiet w ciąży oraz u osób z przerwaniem ciągłości skóry i stanami ropnymi, obrzękami. Dodatkowo nie zalecany jest dla osób z chorobą wrzodową żołądka, jelit. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z niewydolnością układu krążenia, serca oraz z podwyższonym ciśnieniem krwi.
Podsumowanie
Fango to peloid pochodzenia wulkanicznego wywodzący się z Włoch, który posiada wiele zastosowań terapeutycznych ze względu na swoje właściwości termo-fizyczne. Duża pojemność cieplna wpływa na to, że okłady z fango stosowane są jako ciepłolecznictwo wzbogacone o cenne składniki mineralne. Może zastosowany być na małą okolicę lub na całe ciało. Aplikowany za pomocą gorącego okładu wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, wzmożenie przemiany materii, a także przyśpieszenie procesów odpornościowych. Stosowany w wielu jednostkach chorobowych, zmniejszając dolegliwości bólowe, napięcie mięśni, a także w ośrodkach spa jako idealny zabieg odżywczy dla skóry.
