Leczenie operacyjne zespołu trzaskającego biodra

Leczenie operacyjne zespołu trzaskającego biodra (ang. snapping hip syndrome)- jest to choroba objawiająca się uczuciem przeskakiwania, dyskomfortem, niekiedy bólem w stawie biodrowym. Czasem towarzyszy charakterystyczny trzask lub strzelanie w trakcie prostowania lub zginania kończyny dolnej w stawie biodrowym. Przyczyną schorzenia jest konflikt pomiędzy mięśniem bądź ścięgnem i elementami szkieletu. Zasadniczo termin biodro trzaskające nie odpowiada jednej chorobie, jest to zbiór podobnie objawiających się patologii. Najczęstszą postacią jest postać zewnątrzstawowa poboczna. Pasmo biodrowo-piszczelowe ( iliotibial band) lub część mięśnia pośladkowego większego przeskakuje nad krętarzem większym czyli wyniosłością kostną zlokalizowana na bliższym końcu kości udowej. Rzadziej przyczyną może być przyczep mięśnia biodrowo-lędźwiowego (musculus iliopsoas) kolidujący z wyniosłością biodrowo-łonową, krętarzem mniejszym lub torebką stawową stawu biodrowego. Inna możliwością jest przeskakiwanie mięśnia prostego uda na głowie kości udowej lub konflikty w przebiegu ścięgien mięśni tylnych uda. Osobną patologie stanowi tak zwany wewnątrzstawowy zespół biodra trzakającego, jest on efektem uszkodzenia obrąbka stawowego, części kostnych i chrząstnych stawu, często z obecnością wolnych ciał w jamie stawu oraz innych rzadkich patologii.

Reklama

Wskazania

Podstawowym wskazaniem do leczenia operacyjnego jest wyczerpanie i nieskuteczność dostępnych metod leczenia zachowawczego przy uciążliwych dolegliwościach. W przypadku obecności możliwych do wyleczenia patologii wewnątrz stawu biodrowego interwencja zabiegowa zwykle jest nieunikniona.

Przeciwwskazania

Nie istnieją specyficzne przeciwwskazania do operacji biodra trzaskającego. Jak każdy zabieg, którego celem nie jest ratowanie życia, powinien być odłożony lub zaniechany w przypadku podwyższonego ryzyka operacji, wynikającego z ciężkiego ogólnego stanu chorego. Osobne przeciwwskazanie stanowi niewłaściwe dotychczasowe leczenie zachowawcze.

Przygotowanie

Dokładne badanie fizykalne przez doświadczonego lekarza może ujawnić nie tylko istniejący zespół trzaskającego biodra, ale także patologie będącą przyczyną tej dolegliwości. Wykrycie zaburzeń budowy kończyny, nieprawidłowego stanu układu ruchu lub nieprawidłowego wzorca chodu może ukierunkować postępowanie lecznicze. Ultrasonografia struktur anatomicznych otaczających staw biodrowy zajmuje szczególnie ważne miejsce w panelu badań obrazowych ze względu na możliwość obrazowania tkanek w sposób dynamiczny. Badający ma możliwość oceny wzajemnych relacji pomiędzy mięśniami, ścięgnami i szkieletem w ruchu. Dodatkową zaletą jest możliwość podania środka znieczulającego pod kontrolą ultrasonografii co potwierdza diagnozę. Wadą tego badania jest jego subiektywność oraz duża zależność od umiejętności i doświadczenia badającego. Badanie rezonansem magnetycznym umożliwia dokładną ocenę tkanek miękkich. Pozwala wykryć istniejące zmiany patologiczne, jak na przykład zapalenie lub uszkodzenie ścięgna. (stosowne zdjęcia MRI) W niektórych przypadkach pomocne może okazać się wykonanie serii zdjęć RTG po podaniu kontrastu do kaletki krętarzowej. Niezbędne w okresie przedoperacyjnym jest przygotowanie sprzętu pomocniczego ( kul, balkonika) oraz dostosowanie środowiska chorego do możliwości osoby o upośledzonej zdolności do poruszania się. Dobrym zwyczajem jest opanowanie sposobu użycia urządzeń pomocniczych jeszcze przed zabiegiem. Należy wraz z lekarzem prowadzącym leczenie dokonać przeglądu i ewentualnej modyfikacji leków przyjmowanych na stałe, szczególną uwagę należy zwrócić na leki zmniejszające krzepliwość krwi. Najlepsze wyniki leczenia daje leczenie operacyjne osób w dobrej kondycji ogólnej, niepalących i nie nadużywających alkoholu. Zdrowy tryb życia pacjenta przed operacją zmniejsza prawdopodobieństwo powikłań i ułatwia szybszy powrót do pełnej sprawności po zabiegu.  

Przebieg zabiegu

Ze względu na różne przyczyny zespołu trzaskającego biodra, leczenie operacyjne różni się zależnie od rodzaju patologii będącej przyczyną dolegliwości. Większość zabiegów możliwa jest do wykonania zarówno w sposób klasyczny jak i z użyciem metod artroskopowych, zwraca się uwagę iż operacje miniinwazyjne ( z użyciem narzędzi artroskopowych) oznaczają mniejszy uraz, słabszy ból i szybszą rekonwalescencje. Wybór sposobu operacji zależy od rodzaju występującej patologii, umiejętności chirurga i doświadczeń ośrodka. Należy podkreślić, iż są to operacje wykonywane rzadko, nie jest łatwo znaleźć zespół doświadczony w zabiegach tego typu. W większości przypadków możliwe jest bezpiecznie leczenie w trybie chirurgii jednego dnia. Pacjent zgłasza się do szpitala rano w dniu zabiegu, przed operacją nie wolno nic jeść ani pić. Zwykle stosuje się znieczulenie regionalne - pacjent otrzymuje zastrzyk w lędźwiowy odcinek kręgosłupa, przez cały okres zabiegu pozostaje przytomny.  W przypadku zewnętrznego zespołu trzaskającego biodra w którym problem stwarza pasmo biodorowo-piszczelowe możliwe jest wycięcie tylniej połowy pasma w miejscu konfliktu z krętarzem większym, uzupełnione wycięciem kaletki krętarzowej. Alternatywą jest wycięcie owalnej części pasma lokalizującej się nad krętarzem, również z usunięciem kaletki. Inną metodą jest wydłużenie pasma za pomocą plastyki „Z” a przez to zmniejszenie napięcia i zniesienie konfliktu z krętarzem. W przypadku gdy patologia dotyka mięśnia biodrowo-lędźwiowego rozwiązaniem może być wydłużenie lub całkowite uwolnienie ścięgna tego mięśnia. Zamiast tego możliwe jest usunięcie krętarza mniejszego, jeśli to ta część szkieletu znajduje się w konflikcie ze ścięgnem. W przypadku występowania patologii wewnątrz stawu preferowanym rozwiązaniem jest operacja artroskopowa odpowiednia do przyczyny dolegliwości, poprzedzona rzecz jasna dokładną diagnostyką.

Powikłania

• Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
• Zakażenie
• Krwawienie po operacji
• Powikłania znieczulenia
• Przetrwały zespół bólowy
• Obrzęk tkanek otaczających staw w wyniku przeniknięcia płynu używanego do wypełnienia jamy stawu (dolegliwości ustępują samoistnie)
• Uszkodzenie struktur stawu (między innymi chrząstki lub więzadeł)
• Uszkodzenie nerwów ( najczęściej dotyczy nerwu skórnego bocznego uda, może dotyczyć również nerwów udowego, kulszowego, zasłonowego oraz łonowego.
• Przetrwałe zapalenie tkanek okołostawowych, przewlekły zespół bólowy, obniżenie ruchomości stawu

Reklama

Przebieg pooperacyjny

Po zabiegu pacjent znajduje się pod wzmożonym nadzorem personelu, kontynuuje się leczenie przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe. Szwy zdejmowane są około 10 dni po operacji, w przypadku wystąpienia gorączki, nasilenia bólu, zaczerwienienia lub wysięku z rany pacjent powinien niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Szybkość powrotu do zdrowia zależy od rodzaju zabiegu i stanu ogólnego pacjenta. Ważne są regularne kontrole u lekarza prowadzącego leczenie, pomoc wykwalifikowanego rehabilitanta często okazuje się niezbędna. W okresie pooperacyjnym należy unikać forsownych i obszernych ruchów zwłaszcza przeciążających staw biodrowy, takich jak przysiady lub wymachy kończyną dolną.